Espainiako Konstituzioaren 47. artikuluak dioenez, “Espainiar guztiek dute etxebizitza duin eta egokia izateko eskubidea. Botere publikoek beharrezko baldintzak sustatuko dituzte, eta eskubide hori gauzatzeko arau egokiak ezarriko dituzte, lurzoruaren erabilera interes orokorraren arabera arautuz, espekulazioa eragozteko. Erkidegoak parte hartuko du erakunde publikoen hirigintza-ekintzak sortzen dituen gainbalioetan “. 60 hitz lotsarako.

Atzo beste jokabide lotsagarri  bat izan genuen, gure legegintza-kakaren babespean egon arren. Justiziako 4 kideren eta 20 bat polizia nazionalen aurrean (1), Maria Teresa (Maitek nola ezagutzen duten Fuenlabradako Nazaret kalean), 54 urte, genero-indarkeriaren biktima, etxetik joan behar izan zuen Teresarekin, 82 urteko amarekin eta 8 eta 12 urteko alabekin.

2015ean, amak familiaren etxebizitza abal gisa jarri zuen, Maitek (11.000 €-ko gehiegizko kreditu baten bidez, letra txikiari, % 17ko interes nominalari eta % 35eko interesari gehituta, ordaintzen ez bazuen, 27.000 €-koa baitzen) taberna bat egin zezan tratu txarrak ematen dituena bazkide gisa eta, hainbat espainiarrek bezala, autoenplegura jo zezan bizi ahal izateko.

Maitek ezin izan zion aurre egin mailegu-hartzailearen zorrari, eta 2019an bere etxebizitza enkantean atera zen. Enkante horretan, hiru sozietatek (Ovigest Consulting, Triple del Gironés eta Mustus Finance), 60.000 euroko zenbatekoarekin, etxebizitza tasatu bat eskuratu zuten, ia hiru aldiz gehiago. Hartzekodunekin akordio batera iristen saiatu zen Maite, zorra pixkanaka ordaintzen joateko, baina ez zuen entzun ere egin.

Honaino Maiteren istorioaren laburpen bat. Orain, eta horren ondoriozko haserrearekin, azter dezagun arestian aipatutako 47. artikulua;

1.- “Etxebizitza duin eta egokia izateko eskubidea”. Esan diezaietela bizilagunei Alacanteko “mila etxebizitzak”, Bartzelonako “el Raval”, Ceutako “el Príncipe”, Granadako “Almenjayar”, Eivissako “SA Penya”, Madrilgo “las Barranquillas”, Sevillako “el Cabanla” eta “hiru mila etxebizitzak”.

2.- “Botere publikoek eskubide hori gauzatzeko beharrezkoak diren baldintzak sustatuko dituzte eta dagozkion arauak ezarriko dituzte, lurzoruaren erabilera interes orokorraren arabera arautuz, espekulazioa eragozteko”. Esan diezaietela, Maiteren kasuan bezala, 2019an higiezinak exekutatu eta etxea utzarazi zieten 17.411 familiei.

3.- “Erkidegoak erakunde publikoen hirigintza-ekintzak sortzen dituen gainbalioetan parte hartuko du”. Ez dut esaldi hori ulertzen, baina pentsatzen dut maletetan edo plastikozko poltsetan emandako komisioak aipatzen dituela, gure politikariek beren dedikazio publiko zintzoaren gainsoldata gisa jasotzen dituztenak.

Llum Oliveren esanetan, “Etxegabetze baten exekuzioa muga gupidagabea da, non jabetza pribatua bortxaz ezartzen den etxebizitzarako eskubidearen gainean, azken batean bizitzeko eskubidea baita”, eta ezin naiz horrekin gehiago ados egon.

Babesleku bat izatea ez litzateke pribilegio bat izan behar, ezta merkatuen kontrolpean dagoen espekulazio-tresna bat ere. Agintari judizialak banku, putre edo espekulatzaile baten alde agindutako etxegabetze bakoitza, orban beltz handi bat da justiziarentzat, eta horretaz lotsatzeko beste arrazoi bat.

Tristea da pertsona batek erabaki behar izatea bere seme-alabei janari platerkada bat mahaian jarri edo hipotekaren kuota bat ordaindu banku batek bere kontabilitatean zenbaki bat gehiago apuntatu eta bere mozkin nazkagarriak gizendu ditzan.