Post honen lehen zatian “okupazioaren” fenomenoa testuinguruan jartzen saiatu naiz, egungo esparru juridikotik eta erakunde publiko eta pribatuek emandako datuetatik abiatuta.

Horiei erantsi behar diet esku-hartze juridiko-poliziala salaketa aurkeztu eta berehala gauzatzen ez dela adierazten duen xehetasuna; izan ere, izapide hori, berez, ez da nahikoa subjektu bat higiezin batetik ateratzeko. “Okupa” k frogatu besterik ez du egiten egun batzuk daramatzala bertan bizitzen, eta ez dezagun esan higiezinean zerbitzuren bat kontratatuta duen (ura, argia, telefonoa, telefonoa), polizia-agintaritzak uko egin behar dio ikerketa-eginbideak egiteaz harago jarduteari, eta epaitegiari gertakarien berri eman behar dio.

Eta hemen hasten da ibilbide judizial luze, aspergarri eta desatsegin bat, bi motatakoa izan daitekeena: penala edo zibila.

– Egoitza judizialean bizilekua bortxatzeko izapideak egiten badira, Prozedura Kriminalaren Legearen 13. artikuluan oinarrituta (Prozedura Kriminalaren Legea, delituaren ondorioz ofendituak edo kaltetuak babestea lehen eginbidetzat hartuko dela aurreikusten duena), epaileak kautela-neurria har dezake, egun gutxira, salatutako eta barnealdean dauden “okupatuak” etxegabetzeko.

– Aitzitik, polizia-agintaritzak ez badu bizilekuari amore ematearen delituari buruzko froga argirik, epaileak ez du aplikatuko Prozedura Kriminalaren Legearen 13. artikulua, ez baita aplikagarria delitu arinagatik hasitako prozeduretan, eta prozedura horiek ez baitute instrukzio-faserik. Hala, kautela-neurri gisa utzarazpena hartzea ezinezkoa denez, kaltedunak epaiketa eta ondorengo epaia egin arte itxaron behar du, eta horrek utzarazpena hilabete dezente atzeratu dezake.

Bi kasuetan, delitu-motagatiko kondenak irrigarriak izaten dira, eta absoluzio-maila oso handia. Deigarria da horietan “premia-egoera” ren salbueslea aplikatzea, edo “okupa” k hirugarren bati zenbateko bat ordaindu diola egiaztatzea, errentamendu-kontratu faltsu batean oinarrituta, jabea ez den higiezin baten gainean.

Eta, beste behin ere, gure inguruko herrialdeek erakusten digute Europaren ipurdian gaudela meritu propioengatik. Alemanian, gehienez 24 orduko epean hustuko dituzte etxebizitzak, okupazioaren berri izan eta gero. Frantzian, Poliziak eraikina hustu dezake usurpatu eta lehen 48 orduetan, epailearen esku-hartzerik gabe. Holandan, nahikoa da jabearen salaketa, eraikinaren eskrituren bidez egiaztatzen dena, Polizia bertara joan eta handik aterarazteko.

Inoperantzia juridiko horrek, pasibotasun judizialarekin batera, gure justizia baino eraginkorragoak diren enpresak ugaritzea ahalbidetu du. Adibide gisa, Kataluniako Desokupa enpresak bere webgunean (https://desokupa.com) adierazi du 2016an jaio zenetik 5.200 operatibo baino gehiago egin dituela Espainia osoan, eta esku-hartze horietan % 93ko arrakasta izan duela.

Atentzioa ematen duena, eta haserrea eragiten duena, azken urteetan egindako okupazio gehienak “atean ostikada” deiturikoa praktikatu ondoren, okupazio-eskubideen salmentaren bidez beren akzioa merkaturatzen duten pertsonek “eman” dituztela da, horrela diru-sarrera mamitsuak lortuz. Gaur egun, pertsona horien atxiloketari eta epaitzeari buruzko albiste bat ikusteke daukat, eta ez da ezkutatzen direlako, guztiz kontrakoa. Sailkatutako iragarkien hainbat webgunetan, higiezin horiek eskaintzen dituzten eta zigorgabetasun osoz eskaintzen dituzten gizabanakoak aurki ditzakegu.

Lotsatuta nago Mapfre (1) bezalako enpresek eskuliburuak argitaratu behar izan dituztelako zure etxebizitza ez okupatzeko aholkuekin. Bartzelonako alkatea bezalako politikarien jarrerek are lotsa handiagoa ematen didate, Europarentzat erreferente izatetik fenomeno horrek erabat hondatutako zonaldeak dituen simaurtegi izatera pasatu baita.

Eta maila sozialean, zer segurtasun eskaintzen du gizarteak adineko pertsona bat Covid-ekin kutsatuta egotea onartu behar duenean, 30 egun izaten dira bizitzaren eta heriotzaren artean, eta etxera itzultzen saiatzen denean, okupatuta aurkitzen du eta hirugarrenek egiten dute. bere bizitzan zehar lortutako aktiboen erabilera? Hori justifikatzea egileena bezain burugabea izan daiteke.