Hazi beleak, begiak aterako dizkizutenak
Fernando Couso García
2023an blogean egunean behin idazteko adinako garrantzia duen urtea izaten ari den arren, laster zehaztuko dizkizuegun lanak eta proiektu berriek gure lanek uzten diguten denbora libre apurra xurgatzen digute. Urteko bigarren seihilekoa izango da, eta aldaketa asko izango ditu.
Oporraldi honen hasiera baliatu nahi izan dut Seme-alaben eta Gurasoen arteko indarkeriaren fenomenoari buruz idazteko (hau da, eraso fisikoen (kolpeak, bultzadak, objektuak botatzea…), hitzezko (irain errepikatuak, mehatxuak, mespretxuzko iruzkinak…) edo hitzik gabeko (mehatxuzko keinuak, hautemandako objektuak haustea…) jokabide errepikatuen multzoari buruz, seme-alabek gurasoei zuzenduta.
Errepikatzeaz nekatzen ez naizenez, maila guztietan sartu ginen, eta familia-harremanetan ezin zen salbuespena izan. Entzuten diet gure seme-alabei hitz egiten, erantzuten, protesta egiten… eta ezin dut saihestu nik adina nuen garaiarekin alderatzea. Inoiz ez zitzaidan burutik pasa ere egin gurasoei horrela hitz egitea (segur aski nire aita arduratuko zelako txakrak txirikorda bikoitzarekin lotuta eramango zituen eskularru batekin lerrokatzeaz).
Hori ez al zen hezteko modu bat? Agian ez, baina eraginkorra zen… izugarri eraginkorra. EZ ulertzen eta gure frustrazioekin hazten ikasi genuen. Elkarrizketaren gaur egungo modua, tolerantzia, kolegioa, permisibitatea, erabateko defentsa,… ez dirudi oso eraginkorra denik, eta frogetara jotzen dut.
Nire gurasoak askotan argi utzi zidan bera nire aita zela, ez nire lankidea. Hasieran ez nuen oso ondo ulertzen, baina urteekin, batez ere aita izan nintzenean, aldea ulertu nuen. Eta aurretik joan dadila, zorioneko aita naiz, jokabide horiek ez baititut inoiz jasan nire seme-alabengatik, guztiz kontrakoa.
Iruzkin hori aurreko astean Epaitegiko sarreran Marta lagun zaharrarekin topo egin nuelako sortu zen. Aspaldiko laguna zen (denbora asko zeraman ikusi gabe), eta 17 urteko semea salatzera joan zen, etengabeko eraso fisiko eta ahozkoengatik. Hitzez hitz esan zidan “Fer, ezin dut gehiago, hau ez da bizitza”. Ez nuen erabaki zein zen handiagoa, nire haserrea ala nire amorrua.
Handik minutu batzuetara semea sartu zen. “Lankidea” deskribatzeak karka dirudi, eta, beraz, ez dut horri buruzko iritzirik emango. Bere jarrera deskribatzea ama ikustean ozen bota zuen esaldian laburbiltzen da: “pozik egongo zara, putako alaba”.
Astebete igaro da, eta ez dakit zer gertatu zen aretoan, baina ez dut hori burutik kendu. Aita naizen aldetik, ezin dut imajinatu ama batek seme bat salatzera daraman etsipen-maila, baina haren ausardia goraipatzen dut.
Estatuko Fiskaltza Nagusiaren 2020ko memorian argitaratutako datuetan oinarrituta egindako Amigó Fundazioaren txosten baten arabera, delitu horrengatik gazteei irekitako espedienteek gora egin dute pixkanaka azken 6 urteetan, eta 2019an familia-eremuko erasoengatik 5.055 espediente ireki dira, 2018an baino % 4,59 gehiago (4.833 kasu). Delitu mota hori adingabeei irekitako espediente guztien % 17,8 da. Gaur egun ez dago 2020-2022 hirurtekoari buruzko datu ofizialik, baina Fiskaltzak berak aitortzen du esponentzialki igo direla urtero.
Gaur goizean albiste honekin esnatu naiz…
… eta nire pentsamendua eta desiorik onenak Martari helarazi zaizkio. Albistearen protagonista lotsagabeak 47 urte ditu, eta nerabezarotik errepikatzen du bere jokabidea.
Marta, lerro hauek irakurtzen dituzunean, eta asko mintzen bazaitu ere, harro egon zure jokabideaz eta erantzunaz. Jokabide horiek errotik moztu edo denboran zehar iraunarazten dira. Ama zara, ez bele-hazlea.