Joan den astean, Bartzelonan bere buruaz beste egin zuen 15 urteko adingabe baten heriotzaren berri izan genuen. Ez dakigu zergatik gertatu zen, baina gurasoek susmo txarrak dituzte.

Kasu honetan zer gertatu den jakiteko ikerketaren puntu nagusia ikastetxean dago; izan ere, gurasoen arabera, adingabea jazarpenaren biktima zen 5 urte zituenetik (irainak eta erasoak). Ezin bestela izan, ikastetxeak eskuak garbitu ditu esanez ez zekiela bullying kasuren bat izan zenik, haiek ez baitzekiten ezer.

Hala ere, gurasoek adierazi duten adingabearen lekukotzak daude. Bertan, jasaten ari zen jazarpenak zer eragin zion aipatzen zuen, “Bizitzea ez zuela merezi” esanez. Hori nahikoa ez balitz, heriotza gertatu zen egunean bertan adingabeak ez zuen eskola-txangora joan nahi, eta, joatean, gutun bat utzi zuen esanez “ez zaizue gustatuko egingo dudana, asko maite zaituztet. Ez naiz nahikoa zuentzat “.

Adingabeak denbora zeraman ekintza suizidak egiteko arrisku nabarmena zuela ohartarazten, baina, zoritxarrez, gertatu egin ziren. Horrek erne jarri behar gaitu, eta ez utzi pasatzen atentzioa emateko ekintza huts gisa. Ez da eskola-jazarpenaren ondorioz hiltzen den lehena, ezta azkena ere, existitzen den fenomeno bat da, eta amaiera tragiko bat da, ohikoa izan gabe onargarria dena.

Horregatik, egoera aprobetxatuko dut suizidioaren aurrean hainbeste kalte egiten ari diren mitoak gezurtatzeko:

– “Ez da suizidioaz hitz egin behar, sustatu egin baitezake”: funtsezkoa da horri buruz hitz egitea eta, horrela, ideia hori gauzatzearen arriskugarritasuna baloratzea.

– “Suizidioaz hitz egiten duen jendeak ez du hori egiten”: suizidatzen diren pertsonen % 80k aurrez hitz egin dute horretaz (zuzenean edo zeharka, hitzekin edo ekintzekin). Neska gazteak hala adierazi zuen, bai hitzez, bai portaeraz, eta ez zitzaion behar bezalako arreta garaiz eskaini.

– “Suizidioa saiatu denean eta ondo atera ez denean, tratamenduan jarri bezain laster arriskua gutxitu egiten da”: krisiaren ondorengo lehen hilabeteak oso arriskutsuak dira, beste ezer gertatzen ez denean babes sozial handia izaten baita, baina babes hori gutxitu egiten da, eta orduan da are handiagoa arriskua. Ez dugu ahaztu behar hobetzeak berekin dakarrela gauzak egiteko gogo eta borondate handiagoa izatea, besteak beste, bere buruaz beste egiteko gogoa.

– “Suizidatzen den jendeak nahasmenduren bat du”: suizidioen zati txiki bat baino ez da gaixo mentalena. Gainera, ideia suizida pentsamendu unibertsala da.

– “Jokabide suizida heredatu egiten da”: suizidioek zerikusi handiagoa dute faktore biopsikosozial asko sartzen diren ingurumen-eraginarekin, familiaren aurrekarietatik harago.

– “Benetan beren buruaz beste egitea erabaki zutenek beren bizitzekin amaitu nahi zuten”: inor ez dago % 100 ziur bere bizitzarekin amaitu nahi izateaz, beti dago nolabaiteko anbibalentzia.

– “Suizidioa ekintza oldarkorra da”: egitatea hala da, baina ekitaldira eraman duen ideia aldez aurretik pentsatua da.

Hori guztia kontuan hartu izan balitz, bai adingabe horren kasu tragikoan, bai dagoeneko dokumentatuta ditugun beste kasu askotan, ondorioaren eta kausaren prebentzioan lan egin zitekeen.

Hori dela eta, ez dugu inoiz ahaztu behar prebentzio on bat balizko kausetara joan eta horietan lan egiten duena dela, eta hor egin behar dugula lan eta lortu behar ditugula emaitzak. Adingabeen kasuan, eskola-ingurunea funtsezkoa da, eta profesionalen aldetik ez da behar adinako sarbiderik izaten arlo horretan esku hartzeko.

Kriminologiak hemen ere asko dauka esateko eta egiteko, uzten badiogu, aprobetxa ditzagun gugan inbertitutako baliabideak tragedia horiei aurrea hartzeko, eta askoz gehiago gertatuko dira, baldin eta oraindik ere alde batera uzten bagaituzte.