Gizakiak gara, ez generoak
Zuriñe González Sánchez
Azken astean, gaurko eguna dela eta (martxoaren 8a), hainbat albiste edo iruzkin entzun ditugu sare sozialetan, eta, beste urte batez, gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunak aipatu ditugu. Horregatik, egokitzat jo dut, emakume gazte gisa, hausnarketa bat egitea.
Ukaezina da esparru askotan emakumeak gutxiengoa garela edo bigarren mailan gaudela (kirol mediatikoa, goi-karguak eta Estatuko segurtasun-indar eta -kidegoetako kideak, besteak beste), eta beste batzuetan gehiengoa garela (garbiketa eta humanitateen arloko lanbideak, hala nola pertsonen zaintza, erizaintza, etab.); beraz, gizonen ikuspegitik begiratuta, eremu batzuetan nabarmentzen dira eta beste batzuetan gutxiengoa dira.
Hala ere, azken urteotan aurrerapenak ikusten ari dira, ez hainbeste erabateko eraldaketa gisa, baina bai nahikoa pertsona guztiek, beren generoa edozein dela ere, orain arte pentsaezinak ziren ateak jotzeko. Horren ondorioz, gai asko normalizatu dira, nahiz eta gaur egun harritzen jarraitzen duten.
Helburu bikoitza dago. Alde batetik, ez da beharrezkoa emakumearen eguna izatea, “Aizu, ez dugu aukera-berdintasunik” gogoratzeko. Bestalde, ez dugu nabarmendu edo harritu behar emakume batek goi-kargu bat, sari bat edo aintzatespen bat lortzen duen bakoitzean. Ez dugu inolako mesederik egiten emakume generoko pertsona batek lortu duela sustatuz, “Emakume izanda”. Bai, badakit ahalduntzeko asmoarekin egiten dela, baina zerbait normala ezohiko bihurtzen ari gara, eta hori da arazoa.
Gainera, belaunaldi berriak, gehienak, ez gara hazi edo hazten ari dira “gizonak lan egiten du eta emakumeak zaindu, garbi eta sukalde” kontzepzioarekin. Eta ez dira hainbeste harritzen, dena dago asimilatuago, normalizatuago.
Horrekin guztiarekin esan nahi dudana da ez garela berdinak emakumeak eta gizonak, noski ezetz. Egia esan, ez daude bi pertsona berdin, biak emakumeak edo biak gizonak. Normalizatu dezagun aniztasuna esparru guztietan, baita generoenean ere, baina ez ditzagun pertsonak eremu desberdinetan jarri, balantza konpentsatzeko emakume bat edo gizon bat sartu behar den kontuan hartuta.
Hori guztia alde batera utzita, ez dezagun generoen araberako orokortzerik egin; izan ere, adibidez, gizon guztiak ez dira tratu txarrak ematen dituztenak, ezta biktima kalteberak diren emakume guztiak ere. Egia da estatistikak adierazten digula tratu txarrak ematen dituzten gehienak gizonak direla eta biktima gehienak emakumeak direla, bereziki delitu-tipologia batzuetan.
Ez gara generoak bakarrik, genero jakin bat duten gizakiak gara, bai, baina generoa bera ere alda daiteke; gizakiez edo pertsonez hitz egiten dugu eta ez dugu zerrendatzen, inori mesede egiten ez diogulako eta askori kalte egiten diegulako.
Kontua ez da zein genero den onena ikustea, emakumeak gizonen aurka lehiatzea maila berean egon gaitezkeela erakusteko, ez horixe. Guztiok pertsona gisa aitortuak eta tratatuak izatean datza, hori baita garena. Balora ditzagun balio duten, egiten duten eta nahi duten generoaren arabera, ez benetan ekarpenik egiten ez duen edo eman beharko lukeen generoaren arabera. Nik dakidanez, izaera, nortasuna eta handinahiak ez dira aldatzen gizon edo emakume izateagatik, ez noski azken belaunaldietan.
Gure generoa eta nola garatu nahi dugun zehazten dugun gizakiak gara, ez gizaki gisa zer garen mugatzen duten generoak.